Leefruimten in huis.
In de woonvertrekken speelt zich in huis het dagelijks (gezins)leven af. Daar wilt u dus voldoende ruimte. Is er, buiten de zithoek en de eettafel, nog plaats voor looprek of rolstoel? Of zelfs een bedbox? Wat heb je minimaal eigenlijk nodig en valt dat voor Wmo te onderbouwen?
Heeft de hoofdgebruiker van de keuken beperkingen, dan moet deze intensief gebruikte ruimte worden aangepast. Uitgaande van specifieke, op deze persoon gerichte oplossingen. Die behoeven niet altijd erg kostbaar te zijn.
De woonkamer.
Dit is de belangrijkste ruimte in huis. De leefruimte, waar zich het grootste deel van de dagelijkse aktiviteiten afspelen. Deze ruimte dient dan ook voor rolstoelgebruikers goed toegankelijk en bruikbaar te zijn. Maar ook in geval van rollator- of looprekgebruik. Naast ruimte voor de zit- en eethoek zelf, inclusief een plekje voor de (elektrische) rolstoel, moet rekening gehouden worden met de benodigde extra verkeersruimte. Het Bouwbesluit gaat uit van een minimale oppervlakte voor een standaard woonkamer (zonder rolstoelgebruik) van 24 m2.
Afbeelding: Encasa.
Aandachtspunten.
Afbeelding: Encasa.
In de meeste verordeningen is een rolstoelwoonkamer van 26-30 m2 gebruikelijk. In geval van een open keuken wordt deze oppervlakte soms (gedeeltelijk) meegeteld. Die maat is nog gebaseerd op cijfers van Ziekenfondsraad en GMD uit de jaren '90. Dat is betrekkelijk weinig om goed te kunnen manoeuvreren met grote rolstoel(en). Omdat mensen ook nog eens steeds langer worden, nemen de minimale maten eerder toe dan af. Het is dan ook aan te raden om alles wat ruimer te maken, wanneer u de mogelijkheid heeft.
Soms zijn er extra, ruimteverslindende voorzieningen in een woonkamer noodzakelijk. Zoals een volwassenenbed wanneer iemand overdag moet kunnen rusten, of een grote bed- of ligbox voor kinderen met beperkingen. Zulke boxen hebben uitklapbare hekken die ruimte vragen en er moet indien noodzakelijk voldoende ruimte aanwezig zijn voor een tillift. Wanneer er meerdere rolstoelgebruikers aanwezig zijn, vraagt dat extra ruimte. Houd in elk geval rekening met onderstaande aandachtspunten.
- Manoeuvreerruimte rolstoel rond meubilair.
- Plaatsingsruimte voor rolstoel bij zithoek, televisie en eethoek.
- Zicht vanuit keuken op bedbox (indien niet op slaapkamer).
- Intercom (of loze leidingen) naar slaapkamer, badkamer, entreedeur(en).
- Bij een bedbox (plm. 2x2m) is 3-5 m2 extra ruimte verdedigbaar.
- Bij een rustbed (plm. 1x2m) is 2-3 m2 extra ruimte verdedigbaar.
- Bij meerdere rolstoelgebruikers is 2-4 m2 per gebruiker extra verdedigbaar.
De keuken.
Wmo aanpassingen zijn mogelijk wanneer de hoofdgebruiker van de keuken een handicap heeft. Daarbij is altijd sprake van de "goedkoopst compenserende (adequate)" voorziening. Dat is meestal een simpel recht keukenblokje met bovenkastjes. Inbouwapparaten, magnetrons, inductiekookplaten ed. worden doorgaans als "algemeen gebruikelijk" (lees: "niet subsidiabel") beschouwd. Uw gemeente heeft het recht om u te vragen, het huishouden anders te organiseren. Als anderen dan de zorgvrager het keukenwerk (kunnen) overnemen, ligt subsidiëring minder voor de hand.
Gemeenten verwijzen ook wel eens naar "algemene voorzieningen" zoals maaltijddiensten, in plaats van een keukenaanpassing te verstrekken. Maaltijden klaarmaken kan voor iemand echter een belangrijke sociale bezigheid zijn. Deze kan in zo'n geval worden gezien als "elementaire woonfunctie", die onder de gemeentelijke compensatieplicht behoort te vallen.
Afbeelding: Domicare.
Aandachtspunten.
Afbeelding: Domicare.
Rolstoelaanpassingen betreffen met name het onderrijdbaar maken van werkblad, kookgebied en spoelbakken. Onderrijdbaar maken voor een trippelstoel niet altijd noodzakelijk. Wel moeten de meest gebruikte kasten bereikbaar zijn. Vanuit de rol- of trippelstoel zijn uittrekladen beter bruikbaar dan onderkastjes met deurtjes. Bovenkastjes kunnen zonodig geheel of gedeeltelijk omlaag zakken om de bereikbaarheid te verbeteren. Let vooral op een logische opstelling van kasten, apparatuur en werkvlakken voor de gebruiker. Probeer dit desnoods vooraf uit op het revalidatiecentrum of bij een leverancier. Let op eventuele progressie van een aandoening in de toekomst.
Elektrisch verstelbare hooglaag-keukens zijn kostbaar en vragen extra inbouwdiepte. Zo'n verstelmogelijkheid is eigenlijk alleen nuttig bij meerdere hoofdgebruikers, die verschillende werkhoogten nodig hebben. Het loont altijd om om naar de meest eenvoudig te realiseren alternatieven te zoeken. Meer techniek in huis betekent ook meer kans op storingen.
De normale aanrechthoogte van 900-950mm is goed bruikbaar voor staande personen. Deze maat is ook geschikt voor mensen op een werkkruk of in een in hoogte verstelbare (elektrische) rolstoel of trippelstoel. Wasmachines en koelkasten voor rolstoelgebruikers kunnen het best minimaal 300mm van de vloer geplaatst worden. Denk ook aan de mogelijkheid om een vast, verlaagd werkblad toe te passen bij gebruik vanuit (voornamelijk) een rol- of trippelstoel (verlaging tot plm. 700-800mm).
Blijf op de hoogte!
Ir Grootveld op:
